سالن‌ها برای که به صدا در می‌آیند!

 بررسی روزنامه اتفاقیه از واگذاری سالن‌های تئاتر به بخش خصوصی در شهرستان‌ها

مشهدتئاتر- نوید موسوی: سالن‌های تئاتر مکانی برای تمرین و اجرای هنرمندانی است که روزها و شب‌ها وقت می‌گذارند تا نمایشی در مقابل دیدگان تماشاچی‌ها اجرا کنند و بیان زبان هنر باشند در شهرستان‌هایی که با کمترین امکانات همچنان هنرمند بودن برای عده‌ای به غیرهنرمند بودن ارجحیت دارد. به تازگی خبری در میان اهالی تئاتر استان پیچید که حکایت از واگذاری سالن‌های تئاتر به بخش خصوصی داشت؛ با این محتوا که پس از این هنرمندان تئاتر باید برای اجرا هزینه پرداخت کنند. نگرانی‌هایی در میان هنرمندان ایجاد و پرسش‌های بسیاری مطرح شد که آیا پس از این اجرا در شهرستان‌ها چه شرایطی خواهد داشت.

نگاه به گیشه به جای نگاه به تئاتر

محسن مسعودی‌فر رئیس انجمن هنر‌های نمایشی نیشابور که این اقدام نخستین بار در شهر او اتفاق افتاده در این بار گفت: متأسفانه اتفاقی که افتاده و به شدت برای تئاتر مضر است واگذاری سالن‌های تئاتر به بخش خصوصی است. این وضعیت تئاتر را در شهرستان نابود می‌کند و به تبع پس از آن فعالیت‌های تئاتری محدود و خیلی سخت می‌شود. واگذاری این سالن‌ها در شهرستان‌ها به بخش خصوصی باعث می‌شود نگاه به گیشه دراولویت قرار گیرد و دیگر کیفیت نمایش‌ها چندان مورد توجه نباشد.

متأسفانه سالن تئاتری که پیش از این در اختیار انجمن بود در حال حاضر دیگر واگذار شده است و ما در اولویت دوم قرار گرفته‌ایم که تنها وقتی سالن نمایشی ندارد باید در آن اجرا و تمرین کنیم و وقتی نمایشی اجرا می‌شود باید پشت درب‌های بسته بمانیم و این در حالی است که ما پیش از این جلسات قصه‌گویی خلاق داشتیم آنهم در تئاتر شهری چون نیشابور که اگر حمایت نباشد نفس‌های آخرش هم قطع می‌شود. به ما گفتند که سالن به بخش خصوصی واگذار شده و اگر پس از این می‌خواهید جلسه‌ای داشته باشید باید برای هر جلسه بیست هزار تومان هزینه سالن پرداخت کنید.

در واقع سالن تمرین ما سالن آمفی تئاتر اداره ارشاد و تنها مکانی بود که ما در آن تمرین می‌کردیم اما همان هم از هنرمندان گرفته شد و پس از این دیگر دغدغه سالن‌دارها بیشتر پرکردن سالن و پرداختن به گیشه است تا اجرای تئاتری هنری که آموزنده و مترقی باشد.

تئاتر نیشابور در خطر!

مسعودی‌فر افزود: شهرستان نیشابور در حال حاضر پس از مشهد فعال‌ترین انجمن و هنرمندان تئاتر را در سطح استان دارد و این انجمن به همت خود هنرمندان حفظ شده است و جز همین سالن‌های اجرا تا کنون حمایت دیگری نشدیم. از فروردین ماه امسال خود هنرمندان جلسات انجمن را اداره کردند و کتابخانه‌ای برای آن ترتیب دادند. حتی تماس گرفتیم تا از تهران برای ما کتاب‌هایی با موضوع تئاتر ارسال کنند و کتابخانه را توسعه دهیم که آن هم هنوز به جایی نرسیده است. با تمام این کمبود امکانات کلاس‌های آموزشی در رشته‌های بازیگری و نویسندگی در انجمن برگزار کردیم که آن هم به همت خود همین هنرمندان بوده است. نیشابور امروز چهار گروه ثبت شده در انجمن نمایشی استان دارد و این تعداد با توجه به استقبالی که از هنر تئاتر شده رو به افزایش خواهد بود اما با این شرایط بیم این هست که شاهد ریزش باشیم.

رایزنی‌هایی شده است تا حتی جشنواره‌ استانی شنبه‌های خوانش را در نیشابور برگزار کنیم و متأسفانه پس از واگذاری سالن‌ها به بخش خصوصی حتی مجبور شدیم جلسات شنبه‌های خوانش را در دفتر انجمن برگزار کنیم. این منصفانه نیست که هنرمندان تئاتر با وجود تمام این سختی‌ها به فعالیت هنری ادامه دهند و حتی سالن تمرین از آنها گرفته شود. در همین نیشابور ما فرهنگسرایی چون سیمرغ داریم که بسیار بزرگ است و امکانات خیلی خوبی برای تمرین و اجرای تئاتر در آنها وجود دارد که متأسفانه به دلیل عدم همکاری شهرداری و سایر ارگان‌ها با ما در این سالن‌ها شاهد اجرای تئاتر نیستیم.

در نیشابور متأسفانه هنوز مخاطب حرفه‌ای تئاتر مانند مشهد شکل نگرفته است و ما باید بسیار تلاش کنیم تا ذره ذره و به تدریج این مخاطبان را با تئاتر آشنا کنیم. من در شهری زندگی می‌کنم که ادعایش فرهنگ و ادب است و پایتخت کتاب نامیده شده است اما در آن فعالیت هنری با حمایت روبرو نیست. ما رتبه‌های خوبی در کشور داشتیم که توسط همین جوان‌های پی‌گیری و پرتلاش رقم خورده و منصفانه نیست آنها را حمایت نکنیم.

برای ورود به خانه پول بدهیم؟

در خواستی که از مسئولین داریم این است که ابتدا با تئاتر آشنی کنند و از آن هراسی نداشته باشند. تئاتر خوب و انسان‌ساز است و بهتر است به جای مشکل‌سازی در مسیر آن درصدد باشیم تا آن را در جامعه رونق دهیم و برنامه‌ریزی‌هایی برای رونق اقتصاد آن داشته باشیم. سالن‌ها الان تنها خانه‌ای هستند که هنرمندان تئاتر دارند و خیلی بهتر است که این خانه به خود هنرمندان تعلق داشته باشد و در اختیار انجمن هنرهای نمایشی شهرستان باشد. اگر این سالن‌ها در اختیار هنرمندان باشد اجرای تئاتر دغدغه اصلی می‌شود. از سوی دیگر این توهین به هنرمند است که به او بگویند وقتی می‌خواهی وارد خانه‌ات شوی باید پول پرداخت کنی.

حمایت از هنرمندان قطع نمی‌شود

در این زمینه گفت‌وگویی داشتیم با رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان و او به تشریح این وضعیت پرداخت. سید جواد اشکذری در رابطه با واگذاری سالن‌های تئاتر به بخش خصوصی در استان گفت: جریان واگذاری سالن‌ها به بخش خصوصی در چارچوب قانون بوده است و با این حال انجمن برای این که هنرمندان تئاتر ضربه‌ای نخورند به حمایت از آنان پرداخته است. در حال حاضر سالن تئاتر اداره ارشاد در نیشابور به یکی از هنرمندان تئاتر این شهرستان واگذار شده است و این قرار داد چهار ماه دیگر پا برجاست. رایزنی‌هایی شده است تا پس از اتمام این دوره سالن به انجمن واگذار شود.

در خراسان رضوی نخستین بار این اقدام در چارچوب قانون و در نیشابور رخ داد و به تبع حواشی خاص خودش را پیدا کرد اما خوشبختانه با صحبت‌هایی که شده و توافق‌هایی که صورت گرفته امیدواریم که سالن به انجمن واگذار شود. نکته مهم اینجاست که واگذاری سالن به انجمن تأمین هزینه‌های جاری آن را هم به انجمن واگذار خواهد کرد اما این هرگز به این معنا نخواهد بود که حمایت‌های انجمن و اداره‌کل ارشاد از انجمن‌های شهرستان‌ها قطع خواهد شد. از سوی دیگر تئاتر در شهرستان‌ها باید دغدغه‌مندتر باشد و هنرمندان برای روشن نگه داشتن چراغ آن در صحنه حضور داشته باشند.

مدیریت به انجمن واگذار خواهد شد

در این باره سید ناصر نبی‌زاده معاون هنری اداره کل‌ فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: واگذاری سالن‌ها به بخش خصوصی کاملاً در چارچوب قانون بوده و این اقدام در برهه‌ای رخ داده که انجمن نمایشی نیشابور بنا به هر دلیلی اعلام آمادگی برای اداره مدیریت آن نکرده است. البته این سالن به یکی از هنرمندان تئاتر هم واگذار شده و با این حال ما در تلاشیم تا پس از رایزنی‌های انجام شده آن را به انجمن برگردانیم.

در حال حاضر انجمن هنرهای نمایشی نیشابور اعلام آمادگی کرده است و در تلاشیم تا مدیریت را در سال جدید به آنها واگذار کنیم. این سالن‌ها از سوی دیگر دولتی بودند و اگر بنا به قانون به بخش خصوصی و یا انجمن نمایشی واگذار شوند طبیعی است که پرداخت هزینه‌های جاری را هم به عهده آنان خواهد گذاشت. البته در کل نباید نگران باشیم چون حمایت‌ها از هنرمندان توسط اداره‌کل ارشاد قطع نخواهد شد و تجربه نشان داده است هر جا که دولت کنار می‌کشد هنرمندان کار را در دست می‌گیرند و بهتر عمل می‌کنند.

گفته‌ها را شنیدیم و به بررسی این موضوع از جنبه‌های متفاوت آن پرداختیم. با اینکه نگرانی‌ها تا حدودی بر طرف شده است و اقدامات و رایزنی‌های موثری صورت گرفته که رضایت نسبی هنرمندان را به همراه داشته است اما همچنان این نگرانی وجود دارد که حمایت از تئاتر در شهرستان‌ها در آینده چه وضعیتی خواهد داشت. سالن‌ها با چه شرایطی به هنرمندان واگذار می‌شود و چشم‌انداز کار چه خواهد بود.